สองวันก่อน รัสเซียผ่าน nuclear doctrine หลังจากโดนยูเครนถล่มด้วยขีปนาวุธ ATACMS หกลูก

doctrine แปลว่า หลักคำสอน แต่ในที่นี้หมายถึงนโยบาย

nuclear doctrine ฉบับก่อนหน้านี้ในปี 2020 บ่งว่ารัสเซียจะใช้อาวุธนิวเคลียร์เมื่อโดนต่างชาติโจมตี จนทำให้ชาติล่มสลายได้

คราวนี้ลดเส้นความอดทนลงมา มันบอกว่า หากรัสเซียถูกโจมตีจากประเทศ ก. โดยใช้อาวุธของประเทศ ข. ให้ถือว่าทั้ง ก. และ ข. เป็นศัตรูเท่ากัน

ผู้เชี่ยวชาญบอกว่าเทคโนโลยี ATACMS มีแต่อเมริกันเท่านั้นที่ยิงได้ ดังนั้นปูตินนี่ถือว่าเป็นการประกาศสงคราม

แล้วจะโจมตีหรือไม่? อย่างไร? ระดับไหน?

ก่อนอื่น เวลาเราพูดถึงขีปนาวุธนิวเคลียร์ หลายคนอาจไม่รู้ว่ามันแบ่งเป็นสองประเภท

หนึ่งคือ Strategic Nuclear Weapon ก็คือที่ใช้กับฮิโรชิมา นางาซากิ มีอานุภาพทำลายสูง

สองคือ Tactical Nuclear Weapon มีขนาดเล็กลงมา ยิงระยะทางสั้นกว่า ใช้เฉพาะจุด แต่กระนั้นอานุภาพก็ร้ายแรงเท่าหรือมากกว่าระเบิดที่ฮิโรชิมา

ระเบิดที่ลงฮิโรชิมามีขนาด 15 กิโลตัน ฆ่าคนตายไปราวแสนห้า

Tactical ในยุคนี้มีขนาดตั้งแต่ 1 กิโลตันไปจนถึง 100 กิโลตัน อยู่ในมือรัสเซีย 2,100 ลูก ยิงจากฐานก็ได้ จากเครื่องบินรบก็ได้

คำถามคือรัสเซียจะใช้ TNW ไหม?

ดูจากปฏิกิริยาที่ผ่านมา ถือว่าปูตินใจเย็นในระดับหนึ่ง ไม่น่าจะใช้

แต่สองเดือนที่ไบเดนยังมีอำนาจ และส่งสัญญาณว่าจะจัดการรัสเซียให้เสร็จก่อนไปเลี้ยงเหลน เป็นไปได้ว่าสหรัฐฯอาจจัดส่งอาวุธต่างๆ ไปเต็มพื้นที่ ทำให้ยูเครนกลายเป็น de facto member ของ NATO

de facto แปลว่าโดยพฤตินัย

ถ้า NATO มาไซ้ซอกคอปูตินใกล้ชิดอย่างนี้ ปูตินคงไม่มีอารมณ์ตอบสนอง โน มู้ด! เพราะ NATO ไม่ใช่ยาสีฟันใกล้ชิด

อย่างนี้ รัสเซียอาจโจมตียูเครนแบบจัดหนัก

จะจัดหนักแบบใช้อาวุธเดิมๆ หรือจรวดซูเปอร์ซอนิก หรือนิวเคลียร์ มิอาจทราบได้

แต่ในโลกที่มีระเบิดนิวเคลียร์เยอะพอกับคนบ้า เราไม่มีทางรู้ว่า เมื่อระเบิดลูกแรกลงที่ไหน ไม่ว่าจะเป็นระเบิดขนาดเล็ก จะจุดชนวนให้เกิดลูกถัดมาหรือไม่

หากใครคิดว่าสงครามนิวเคลียร์เกิดในพื้นที่จำกัด ชาวโลกที่อยู่วงนอกไม่เป็นไร อาจต้องคิดใหม่ สงครามนิวเคลียร์ในศตวรรษนี้ร้ายแรงกว่ามาก

หนังสือ Nuclear War: A Scenario โดย Annie Jacobsen ชี้ให้เห็นสถานการณ์สมมุติว่า หากเกิดสงครามนิวเคลียร์ในวันนี้ โลกทั้งใบจะพินาศในเวลา 72 นาที ตั้งแต่กดปุ่มระเบิดลูกแรก จนโลกสลาย

ไม่ทุกคนจะตายด้วยระเบิด แต่จะตายเพราะอดอาหาร เพราะฝุ่นควันจากระเบิดจะบดบังแสงอาทิตย์ไปหลายปี พืชพันธุ์ตายหมด เรียกว่า nuclear winter

ใครตายก่อนถือว่าโชคดี

มันจะเกิดขึ้นจริงหรือ? ผมเชื่อว่าไม่ แต่อย่างที่บอก โลกนี้มีคนบ้ามากกว่าที่คิด

โดยเฉพาะเมื่อมีคนแก่สมองเลอะเลือนที่ยังไม่ยอมปล่อยวางอำนาจ แตะนิ้วบนปุ่มกดระเบิด

วินทร์ เลียววาริณ
21-11-24

เช้าตรู่วันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2488 ยามากุจิ สึโตมุ ผ่านยามเช้าที่สงบเงียบที่เมืองฮิโรชิมา จากรถรางที่กำลังแล่น เขาเห็นผู้คนดำเนินชีวิตไปอย่างปกติ แม้จะเป็นยามสงคราม แต่ฮิโรชิมาดูห่างไกลจากความขัดแย้งทั้งปวงในโลก

ที่นี่ไม่ใช่บ้านของเขา ยามากุจิ สึโตมุ ในวัยยี่สิบเก้าเดินทางมาทำงานชั่วคราวที่เมืองฮิโรชิมานานสามเดือน เขาเป็นวิศวกรของบริษัทอุตสาหกรรมหนักมิตซูบิชิ และบัดนี้ถึงกำหนดที่เขาจะเดินทางกลับบ้าน

นาฬิกาข้อมือของเขาบ่งเวลา 08.15 น. เมื่อก้าวลงจากรถราง ประกายแวบของบางอย่างเจิดจรัสกว่าแสงสว่างใด ๆ ทั้งปวงที่เขาเคยเห็นในชีวิต ความร้อนแผดเผารอบร่างของเขาราวกับถูกมือยักษ์ที่มองไม่เห็นหยิบเขาเหวี่ยงลงไปในกระทะร้อนแรงของนรก

ยามากุจิ สึโตมุ ได้รับบาดเจ็บไม่น้อย แก้วหูฉีกขาด นัยน์ตาบอดชั่วคราว ร่างกายท่อนบนซีกซ้ายถูกไฟเผา แต่ร่างกายที่เสียหายของเขายังน้อยกว่า 140,000 ชีวิตซึ่งสูญสิ้นไปพร้อมกับเมืองฮิโรชิมาที่ราบเป็นหน้ากลองในพริบตา ทิ้งอีกหลายหมื่นชีวิตทนทุกข์ทรมานด้วยพิษระเบิด เขารอดชีวิตมาได้เนื่องจากอยู่ห่างจากจุดที่ระเบิดลงสามกิโลเมตร

ผ่านหนึ่งคืนที่ฮิโรชิมา วันถัดมายามากุจิก็ตัดสินเดินทางจากเมืองแห่งความตายกลับบ้านเกิดที่นางาซากิ เขาถึงบ้านในวันที่ 8 สิงหาคม แต่วิบากกรรมของเขายังไม่สิ้น

สายวันรุ่งขึ้น ส่วนใหญ่ของเมืองนางาซากิก็ถูกลบออกจากผืนโลกพร้อมกับเจ็ดหมื่นชีวิต อีกครั้งยามากุจิอยู่ห่างจากจุดที่ระเบิดลงสามกิโลเมตร และอีกครั้ง เขารอดชีวิตมาได้!

ทว่าสิ่งที่มหัศจรรย์ที่สุดคือการที่เขาสามารถเดินทางมาถึงหลักไมล์ชีวิตเลข 93 โดยสวัสดิภาพ แม้จะผ่านชีวิตด้วยโรคมะเร็งร้ายที่มากับกัมมันตภาพรังสี

เราแทบทุกคนผ่านอุปสรรคไม่มากก็น้อย บางคนอาจเจอเรื่องร้าย ๆ มากกว่าคนอื่น ที่เรียกว่า ซวยซ้ำซาก

บางคนถูกฟ้าผ่าหลายครั้งในชีวิต บางคนประสบอุบัติเหตุมากครั้งกว่าคนทั่วไป บางคนป่วยบ่อยกว่าคนอื่น แต่อุปสรรคก็เช่นเดียวกับพายุ มันไม่ดำรงอยู่ตลอดกาล

หากยังหายใจได้ ก็ใช้ชีวิตให้เต็มที่ และในหลายกรณี พลิกแพลงเปลี่ยนวิกฤตินั้นให้เป็นโอกาส

ตลอดชีวิตที่เหลือ ยามากุจิ สึโตมุ ใช้ประสบการณ์เลวร้ายของตนเองเพื่อให้คนอื่นได้เรียนรู้ เขาเป็นผู้ที่ต่อต้านระเบิดปรมาณู ในวัยแปดสิบกว่า เขาเขียนหนังสือเล่าประสบการณ์เลวร้ายของสงครามนิวเคลียร์ และส่งสารไปยังชาวโลกให้ก้าวไปสู่โลกที่ไร้อาวุธปรมาณู

เมื่อเลิกโทษชะตากรรม ไม่คุมแค้นต่อเรื่องไม่ดีที่เกิดขึ้น และรู้จักเปลี่ยนลบให้เป็นบวก ประสบการณ์อันเลวร้ายในชีวิตก็มิใช่สิ่งสูญเปล่าเสมอไป บางครั้งมันกลับเป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติ

จากหนังสือ สองแขนที่กอดโลก / วินทร์ เลียววาริณ

ได้รับคัดเลือกเป็นหนังสืออ่านนอกเวลาสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)

https://www.winbookclub.com/store/detail/86/สองแขนที่กอดโลก

ขณะที่เขียนบทความนี้ สหรัฐฯ กรีก สเปน อิตาลี สั่งปิดสถานทูตในกรุงเคียฟแล้ว เหตุผลคือเผื่อว่ารัสเซียถล่มเคียฟ

สำหรับคนที่ไม่ได้ติดตามข่าวนี้ เหตุเริ่มเมื่ออาทิตย์นี้ ประธานาธิบดีไบเดนสั่งการอนุญาตให้ยูเครนใช้จรวดพิสัยไกล (Army Tactical Missile Systems - ATACMS) ยิงถล่มรัสเซียได้

และยูเครนก็ยิง อยากยิงมานานแล้ว จรวจ ATACMS หกลูกหล่นใส่รัสเซีย รัสเซียบอกว่ายิงสกัดได้ห้าลูก

รัสเซียบอกว่า ถือว่านี่เป็นการประกาศสงครามแล้วนะ

ไบเดนไม่อนุญาตเรื่องนี้มาตลอดสงครามยูเครน แต่ทำไมเมื่อเหลือเวลาอีกสองเดือนในตำแหน่งประธานาธิบดี จึงเปลี่ยนใจ?

ปกติผู้นำที่กำลังรักษาการไม่ออกนโยบายสำคัญระดับนี้ การกระทำของไบเดนจึงน่าคิด

นักวิเคราะห์ทั่วโลกมองเรื่องนี้หลายมุม

มุมหนึ่งคือ ไบเดนต้องการเตะขาทรัมป์ ที่จะขึ้นมาแทนในเดือนมกราคม ทรัมป์ประกาศมานานแล้วว่าจะไม่สนับสนุนยูเครน ต้องการให้สงครามจบ "ใน 48 ชั่วโมง"

มุมหนึ่งคือไบเดนยังต้องการให้ยูเครนเข้าสู่ NATO โดยปริยาย เพื่อไม่ให้ทรัมป์เปลี่ยนอะไรได้

หากเป็นเช่นการวิเคราะห์นี้ ก็แปลว่าการฟัดกันในสหรัฐฯสำคัญกว่าชีวิตคนในสนามรบ

คำถามคือรัสเซียจะถล่มกลับหรือไม่

จะกลายเป็นสงครามโลกหรือไม่

นาทีนี้ตอบยาก เพราะโลกเรามีคนบ้าที่เป็นผู้นำอยู่เยอะ

มีข้อเสนอหนึ่งที่ผู้เชี่ยวชาญเสนอคือ ทรัมป์ควรเตะขาไบเดนกลับ โดยประกาศต่อประเทศกลุ่มยุโรปใน NATO และยูเครนว่า "ถ้าพวกคุณยิงจรวดใส่รัสเซียอีก ถึงวันที่ 20 มกราคมปีหน้า ผมจะเฉ่งบัญชีกับพวกคุณ ผมจะถอนความช่วยเหลือทั้งหมดทันที ผมจะปล่อยให้ปูตินขยี้พวกคุณโดยผมดูเฉยๆ กินข้าวโพดคั่วไปด้วย เข้าใจบ่? ไบเดนอยู่อีกสองเดือน แต่ข้าพเจ้าจะอยู่อีกสี่ปี ให้มันรู้ว่าไผเป็นไผ"

คำถามคือ ทรัมป์จะได้สาบานตัวเป็นประธานาธิบดีหรือไม่ เพราะหากเกิดสงครามนิวเคลียร์ คนทั้งโลกก็หายวับ

และ เป่ย หนาน ตง ซี คงไม่ได้ตีพิมพ์

วินทร์ เลียววาริณ
20-11-24

วันก่อนพูดเรื่องความยากความง่ายของการเขียนเรื่องสั้นกับนวนิยาย

อาจเขียนไม่ชัดเจน ก็ขอขยายความอีกนิด เผื่อจะเป็นประโยชน์กับนักเขียนใหม่

เรื่องสั้นต่างจากนวนิยายไม่ใช่ที่ความยาว แต่ที่จำนวนองค์ประกอบเรื่อง (นวนิยายบางเรื่องสั้นมาก เรื่องสั้นบางเรื่องยาวมาก)

เรื่องสั้นมีสารเดียว องค์ประกอบเรื่องเดียว นวนิยายมีได้ไม่จำกัด แต่นวนิยายที่ดีมักมีสารเดียวเช่นกัน

หากเทียบกับการทำอาหาร การเขียนเรื่องสั้นก็เหมือนให้ผักมาหนึ่งกำ กับน้ำปลานิดหน่อย ไม่มีกุ้ง ไม่มีกะปิ ผัดให้อร่อยได้ แต่ยาก

ส่วนการเขียนนวนิยายก็เหมือนทำปลาช่อนลุยสวน ใส่เครื่องปรุงเต็มที่ หอม มะนาว พริก ขิง ข่า กุ้งแห้ง ฯลฯ ถ้าฝีมือไม่แย่จริงๆ ก็มักจะอร่อย

ถ้าเป็นจอมยุทธ์ ก็เป็นพวกดาบไว กระบวนท่าเดียวฆ่าคนร้ายตาย

ถ้าต้องไล่ฟันกันห้าร้อยกระบวนท่า กว่าจะฆ่าคนร้ายตาย อย่างนี้เรียกนวนิยาย

การเขียนเรื่องสั้นจึงเป็นศาสตร์แห่ง Minimalism ต้องใช้ฝีมือ

นักเขียนชั้นครูในอดีตล้วนสอนให้นักเขียนใหม่เริ่มที่เรื่องสั้นทั้งนั้น

เพราะฝึกดาบไวสำเร็จ ดาบช้าก็ง่าย แต่ถ้าเป็นแต่ดาบช้า ยากจะเก่งเรื่องดาบไว

การเขียนนวนิยายในอดีต มักตีพิมพ์ตามหน้าหนังสือพิมพ์และนิตยสารเป็นตอนๆ ดังนั้นนักเขียนมักวางโครงคร่าวๆ ที่เหลือก็ไล่ไปเรื่อยๆ

อย่าง เพชรพระอุมา ทีแรกพนมเทียนไม่ได้กะเขียนยาว แต่พอติดลม ก็ใส่องค์ประกอบใหม่เพิ่มเข้าไป นานถึง 25-26 ปีจึงเขียนจบ

นักเขียนสมัยนั้นมีรายได้จากความยาวของเรื่อง เรื่องยิ่งยาว ยิ่งมีรายได้เยอะ

ดังนั้นความยาวของเรื่องในยุคนั้น บ่อยครั้งไม่ได้มาจากความจำเป็นของเรื่อง แต่มาจากความจำเป็นต้องใช้เงินของนักประพันธ์ เหมือนการทำหนังซีรีส์ในสมัยนี้ ถ้าเรื่องฮิตก็ลากยาวเลย

เรื่องสั้นทำอย่างนั้นไม่ได้ ทุกองค์ประกอบต้องเป๊ะ ไม่มากกว่านั้น ไม่น้อยกว่านั้น เหมือนประติมากรรมเดวิดของ ไมเคิล แองเจโล

หินมากกว่านั้นเดวิดก็อ้วนไป น้อยกว่านั้นเดวิดก็ผอมไป สลักเสลาตีนเดวิดไม่ดี เดวิดก็เป็นโรคเท้าช้าง

คนที่ฝึกเรื่องสั้นจนเชี่ยวชาญ เวลาเขียนนวนิยาย จะรู้ทันทีว่าอะไรเป็นแก่น อะไรเป็นเปลือก อะไรเป็นผงชูรส มองทะลุปรุโปร่ง

เพราะเรื่องสั้นไม่มีผงชูรส

วินทร์ เลียววาริณ
20-11-24

ป.ล. ใครสนใจวิธีการเขียน อ่านได้จากหนังสือ เขียนไปให้สุดฝัน ผมบอกเคล็ดลับทุกอย่างที่มีโดยไม่กั๊ก แต่หนังสือขายไม่ออก สงสัยเขียนไม่ดี!

https://www.winbookclub.com/store/detail/135/เขียนไปให้สุดฝัน 

วันอาทิตย์แรกของเดือนนี้เมื่อ 53 ปีก่อน (1971) สิงคโปร์ที่เพิ่งเป็นประเทศมาเพียงหกปี เริ่มวันปลูกต้นไม้ คนในชุมชนต่างๆ มาร่วมปลูกต้นไม้กัน

เพียงสองปีหลังตั้งประเทศ ลีกวนยูเสนอนโยบายเปลี่ยนสิงคโปร์ให้เป็นอุทยานนคร มีการปลูกต้นไม้อย่างจริงจัง เขาผลักดันเต็มที่ ทั้งที่ไม่มีใครมองเห็นประโยชน์

เขาวางนโยบายให้ผู้บริหารทุกคนจำให้มั่นคือ ‘clean and green’

เขาจ้างผู้เชี่ยวชาญด้านต้นไม้มาจากออสเตรเลีย ผู้เชี่ยวชาญเรื่องดินจากนิวซีแลนด์มาในปี 1978

ผู้เชี่ยวชาญรายงานให้ลีกวนยูทราบว่า ดินที่สิงคโปร์มีสภาพเป็นกรด เมื่อฝนตกจะชะหน้าดินหาย ต้องใส่ปุ๋ยสม่ำเสมอ ที่ดีที่สุดคือปุ๋ยหมัก

“งั้นรออะไร? ทำเลย!”

ทันใดนั้นทั้งเมืองก็เขียวขึ้น ใครเห็นก็ชม

ตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา สิงคโปร์ปลูกต้นไม้ใหญ่หลายล้านต้น สีเขียวทำให้สภาพจิตคนดีขึ้น

สิงคโปร์มีหน่วยงานดูแลต้นไม้โดยเฉพาะ และการสร้างอาคารสูงขึ้นมาใหม่ ต้องส่งแบบปลูกต้นไม้ให้พิจารณาด้วย

สิงคโปร์เป็นเกาะใกล้เส้นศูนย์สูตร อากาศร้อน ความร้อนของเกาะทำให้ค่าใช้จ่ายสูงขึ้น เพราะถ้าคนใช้พัดลมและเครื่องปรับอากาศมากขึ้น ก็เปลืองพลังงานไฟฟ้า การปลูกไม้ใหญ่ในปริมาณมหาศาลช่วยลดอุณหภูมิของทั้งเกาะลง ต้นไม้ยังช่วยดึงฝน ต้นไม้ยังเพิ่มออกซิเจน ลดฝุ่น เท่ากับลดอัตราการเจ็บป่วยของประชากร นี่ยังไม่รวมถึงความสวยงามและสภาพจิตคนที่อยู่กับธรรมชาติ มันเป็นการลงทุนที่คุ้ม และช่วยประเทศประหยัดเงินมหาศาลในระยะยาว

ทุกครั้งที่ลีกวนยูนั่งรถจากสนามบินเข้าเมือง มองเห็นสีเขียวของต้นไม้สองข้างทาง เขารู้สึกปีติ และรู้สึกว่า โครงการเมืองสีเขียวของเขาเป็นโครงการที่ประสบความสำเร็จที่สุด

จากหนังสือ สร้างชาติจากศูนย์ / วินทร์ เลียววาริณ

....................

สนใจเล่มนี้ ซื้อได้ที่เว็บไซต์และ Shopee

เว็บ https://www.winbookclub.com/store/detail/248/สร้างชาติจากศูนย์

Shopee https://shopee.co.th/product/90206829/29061345680/

อีบุ๊ค The Meb https://www.mebmarket.com/ebook-320521-สร้างชาติจากศูนย์ 

โปรโมชั่นแพ็คสามเล่ม

เว็บ https://www.winbookclub.com/store/detail/249/S12%20:%20ลีกวนยู%20+%20ไอน์สไตน์%20+%20หิน%2015%20ก้อน

Shopee https://shopee.co.th/product/90206829/29311345988/