The Zen moment วันนี้เล่าเรื่องพระโพธิธรรมหรือท่านตั๊กม้อ (ต๋าหมอ) ที่นักอ่านนิยายจีนกำลังภายในคุ้นดี

เพราะนอกจากจะเล่าเรื่องเซนแล้ว จะถือโอกาสเล่าเรื่องเบื้องหลังนวนิยาย สี่ภพ ด้วย (พูดตรงๆ คือจะมาป้ายยานั่นแหละ!)

เพราะนวนิยายเรื่องนี้ให้พระโพธิธรรมเป็นตัวละครด้วย

พระโพธิธรรมเป็นพระอินเดีย ไปเผยแผ่นิกายเซนเป็นครั้งแรกที่เมืองจีน วัดที่พระโพธิธรรมไปหาคือวัดเส้าหลินคือภูเขาซงซาน จึงนับเป็นพระสังฆปริณายกองค์แรกของเซน

องค์ที่สองคือฮุ่ยเข่อ คนที่แขนขาด

ทั้งสององค์อยู่ในนวนิยาย

ตำนานที่เล่าต่อกันมาคือพระโพธิธรรมนั่งสมาธิอยู่ในถ้ำนานเก้าปี จนปรากฏเงาบนผนัง

เรื่องนี้ผมอ่านมานานปีแล้ว นึกหาเหตุผลว่ามันเป็นสัญลักษณ์หรือเปล่า

พอมาเขียน สี่ภพ ก็สบโอกาส ใส่เป็นพล็อตไปเลย

ในเมื่อเป็นไซไฟ เงาบนผนังก็ไม่จำเป็นต้องเป็นสัญลักษณ์นามธรรม

ก็มาถึง0ุดที่ผมบอกว่า นวนิยาย สี่ภพ ใช้เวลาสองช่วงคือยุคท่านตั๊กม้อกับยุค กุบไล ข่าน ระยะห่างกันราว 800 ปี

ผู้อ่านบางคนถาม แล้วจะเล่ายังไง? หมายถึงจะเล่าเรื่องไปทีละรุ่นจนครบ 800 ปีหรือ?

หามิได้ นั่นง่ายไปหน่อย!

นี่ก็คือข้อดีของนิยายไซไฟ จะเขียนอะไรก็ได้ ขอเพียงหาเหตุผลอย่างเป็นวิทยาศาสตร์มารองรับ 800 ปีในไซไฟไม่ถือว่ายาว!

โดยส่วนตัว ผมค่อนข้างพอใจกับผลลัพธ์ที่ออกมา แต่เดาใจไม่ได้ว่าผู้อ่านจะพอใจด้วยไหม

วินทร์ เลียววาริณ
10-8-25

(พระโพธิธรรม วาดโดยอาจารย์ฮาคุอินในศตวรรษที่ 18)

ปราชญ์ทางวิชาการต่อสู้จัดวิทยายุทธ์เส้าหลินของปรมาจารย์ตั๊กม้อแห่งเทือกเขาซงซานเป็นแนววิชากำลังภายนอก ขณะที่วิทยายุทธ์แห่งสำนักอู่ตัง (บู๊ตึง) ของนักพรตเต๋าปรมาจารย์จางซานเฟิง (เตียซำฮง) ณ เทือกเขาอู่ตังในหูเป่ยเป็นแนววิชากำลังภายใน ทั้งเส้าหลินและอู่ตังถือเป็นสองสำนักมาตรฐานแห่งแผ่นดิน

วัดเส้าหลินตั้งอยู่บนเทือกเขาซงซาน (ซงซัว) เส้า เป็นชื่อภูเขา หลิน แปลว่า ป่า มีความหมายถึงสถานปฏิบัติธรรมในป่าแห่งภูเขาเส้า

ปรมาจารย์คนแรกของวัดเส้าหลินก็คือ พระโพธิธรรม หรือที่คนจีนเรียก ตั๊กม้อ นามนี้ปรากฏในนิยายจีนกำลังภายในนับไม่ถ้วนในฐานะจอมยุทธ์ผู้ให้กำเนิดคัมภีร์เปลี่ยนเส้นเอ็น คัมภีร์ล้างกระดูก และสิบแปดฝ่ามืออรหันต์

ชาวโลกรู้จักวัดเส้าหลินว่าเป็นที่กำเนิดวิชาการต่อสู้ของจีนมาราวหนึ่งพันห้าร้อยปี เป็นสัญลักษณ์ของวิทยายุทธ์และนิยายจีนกำลังภายใน

นานปีหลังจากยุคของปรมาจารย์ตั๊กม้อ พระวัดเส้าหลินถือเป็นหน้าที่ที่จะใช้วิทยายุทธ์ปกป้องแผ่นดิน เช่นการต่อสู้ในสงครามหู่เหลา (ค.ศ. 621) อันเป็นต้นกำเนิดของราชวงศ์ถัง ไปจนถึงการต่อสู้ขับไล่พวกโจรสลัดวาโกะจากญี่ปุ่นที่รุกรานชายฝั่งจีนในศตวรรษที่ 16 ฯลฯ

ตลอดประวัติศาสตร์อันยาวนาน วัดแห่งนี้ถูกเผาทำลายและสร้างใหม่หลายต่อหลายครั้ง ตำนานการทำลายครั้งใหญ่ที่สุดคือในปี ค.ศ. 1644 โดยรัฐบาลชิง เนื่องจากพระวัดเส้าหลินต่อต้านราชวงศ์ชิง หมายฟื้นฟูราชวงศ์หมิง ประวัติศาสตร์ท่อนนี้กลายเป็นตำนานที่ทำให้วิทยายุทธ์เส้าหลินระบือไกล จนทำให้คำว่า เส้าหลิน ยิ่งยึดแน่นเป็นเรื่องของการต่อสู้ทางกาย อย่างไรก็ตาม นักประวัติศาสตร์จำนวนหนึ่งเห็นว่า ความเชื่อว่าพระโพธิธรรมเป็นผู้ให้กำเนิดวิทยายุทธ์เส้าหลินน่าจะเป็นตำนานมากกว่าเรื่องจริง บ้างก็ว่าเรื่องราววิทยายุทธ์ของพระโพธิธรรมนั้นเป็นสิ่งประดิษฐ์ของคนรุ่นหลัง ไม่ว่าอย่างไร ตำนานนี้ก็ฝังรากลึกในความเชื่อของคนทั่วไปเสียแล้ว

ความจริงก็คือวัดเส้าหลินเป็นต้นกำเนิดของเซน ซึ่งเป็นสายธารใหม่ที่แตกแขนงมาจากพุทธนิกายมหายานรวมกับเต๋า และปรมาจารย์ตั๊กม้อนั้นที่จริงแล้วเป็นถึงพระสังฆปริณายกแห่งจีน ซึ่งสืบสายมาจากพระพุทธองค์

ยังไม่มีการยืนยันที่มาของพระโพธิธรรมอย่างแน่ชัด แต่ตำราที่น่าเชื่อถือได้ชี้ว่า พระโพธิธรรมน่าจะเป็นเจ้าชายแคว้นคันธารราษฎร์ อินเดีย

อินเดียในสมัยโบราณเรียกว่า ชมพูทวีป มีอาณาเขตคลุมเจ็ดประเทศในปัจจุบัน คือ อินเดีย ปากีสถาน เนปาล ภูฏาน ศรีลังกา บังคลาเทศ และอัฟกานิสถานในปัจจุบัน

แผ่นดินอัฟกานิสถานในเวลานั้นเรียกว่า คันธารราษฎร์ เมืองหลวงคือ คันธาระ (ปัจจุบันเรียก กันดาฮาร์) ต่อมาพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชแห่งกรีกทรงพิชิตอาณาจักรเปอร์เซีย บางส่วนของอินเดีย รวมทั้งคันธารราษฎร์ ชาวกรีกได้ปกครองคันธาระนานหลายร้อยปี จนมาถึงสมัยของกษัตริย์กรีกนามพระเจ้าเมนันเดอร์ หรือพญามิลินท์ ทรงสนพระทัยในปรัชญา

ครั้งหนึ่งทรงพบพระนาคเสนมหาเถระปักกลดอยู่ และทรงสนทนาธรรมทั้งคืน จนถึงรุ่งเช้าก็ทรงปวารณาตนเป็นพุทธมามกะ บทปุจฉา-วิสัชนาครั้งนั้นได้รับการบันทึกเป็นพระสูตรที่เรียกว่า มิลินทสูตร หรือ มิลินทปัญหา

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ศาสนาพุทธในคันธารราษฎร์ก็เจริญรุ่งเรืองมาก มีการหล่อพระพุทธรูปปางคันธารราษฎร์ พระพักตร์และรูปทรงแบบเทวรูปกรีก นอกจากนี้ยังมีการสลักพระพุทธยืนตามภูเขา เมื่อพวกตาลีบันครองอัฟกานิสถาน ได้ทำลายพระพุทธรูปเหล่านี้ไปแทบหมดสิ้น

เล่ากันว่าพระโพธิธรรมมีนัยน์ตาสีฟ้า ไว้หนวดเครารุงรัง เช่นเดียวกับบุคคลสำคัญในสายธารธรรมท่านอื่น ๆ มีตำนานมากมายที่เล่าเกี่ยวกับพระโพธิธรรม ส่วนใหญ่กลายเป็นตำนานอิงอภินิหาร

ตำนานหนึ่งเล่าว่าปรมาจารย์ตั๊กม้อนั่งวิปัสนากรรมฐานโดยการเพ่งผนังถ้ำนานถึงเก้าปี ประทับนานจนเงาที่ปรากฏบนผนังถ้ำเป็นรอยชัด! เพราะต้องนั่งกรรมฐานนาน ๆ ทำให้ท่านต้องฝึกวิชาเพื่อรักษาสุขภาพ ศาสตร์นี้เองที่สืบสานต่อมาเป็นวิทยายุทธ์แห่งเส้าหลิน

เช่นเดียวกับเจ้าชายสิทธัตถะหลายร้อยปีก่อนหน้านั้น พระโพธิธรรมทรงฝักใฝ่ทางธรรมมากกว่าทางโลก ก่อนเดินทางไปเผยแผ่ธรรมในเมืองจีน พระโพธิธรรมทรงครองตำแหน่งพระสังฆปริณายกองค์ที่ 28 ของอินเดีย

อันตำแหน่งสังฆปริณายกนั้นสืบสายมาจากพระพุทธเจ้าโดยตรง องค์แรกคือพระมหากัสสปเถระ เป็นการถ่ายทอดธรรมแบบ 'จิตสู่จิต' พร้อมด้วยบาตร จีวร สังฆาฏิของพระพุทธองค์ที่สืบต่อกันมา และนี่ถือเป็นต้นกำเนิดของแนวทางการถ่ายทอดตำแหน่งในทางเซน

พระโพธิธรรมเป็นศิษย์ของพระปรัชญาตาระ พระสังฆปริณายกองค์ที่ 27 ของอินเดีย พระปรัชญาตาระนี่เองที่แนะนำให้พระโพธิธรรมเดินทางไปเผยแผ่ธรรมในเมืองจีน

พระโพธิธรรมใช้เวลาเดินทางสามปีถึงแผ่นดินจีน หลังจากนั้นก็มุ่งหน้าสู่กวางโจว ตำนานเล่าว่าเมื่อไปถึงจุดหมาย ท่านก็อยู่ในสภาพหนวดเครารุงรัง จีวรเก่าเปื่อย

เวลานั้นเป็นช่วงรัชสมัยพระเจ้าเหลียงอู่ตี้ พระโพธิธรรมขึ้นฝั่งที่เมืองกวางโจว พระเจ้าเหลียงอู่ตี้ทรงทราบข่าวการมาถึงของพระรูปนี้ จึงทรงนิมนต์ท่านมาเมืองหลวงเพื่อสนทนาธรรม ได้ตรัสถามอาจารย์ตั๊กม๊อว่า "ตั้งแต่ครองราชย์มา เราได้ทะนุบำรุงพระศาสนามาโดยตลอด สร้างวัดวาอารามนับไม่ถ้วน จัดทำพระคัมภีร์มากมาย มิทราบว่าเราจักได้รับบุญกุศลมากน้อยเท่าใด?"

พระโพธิธรรมตอบว่า "ทรงมิได้บุญใด ๆ แม้แต่น้อย"

"ไฉนมิได้บุญอันใด?"

"เพราะเจตนาในการทำบุญนั้นไม่บริสุทธิ์"

ความจริงคือพระเจ้าเหลียงอู่ตี้ จักรพรรดิพระองค์แรกของราชวงศ์เหลียงหรือราชวงศ์เหลียงใต้ ทรงขึ้นครองราชย์ด้วยพระหัตถ์เปื้อนเลือด ชิงบัลลังก์โดยสั่งฆ่าคนจำนวนมาก แต่ต่อมาทรงเป็นผู้อุปถัมภ์ศาสนาพุทธ

"เช่นนั้นอะไรคือบุญที่แท้?"

"ก็คือการรู้ที่แท้จริง สมบูรณ์ สาระของมันคือความว่างเปล่า ไม่มีใครสามารถรับบุญจากวัตถุทางโลก"

"เช่นนั้นอะไรคือหลักแรกของความจริงศักดิ์สิทธิ์?"

"ความว่างเปล่าอันยิ่งใหญ่ ไม่มีอะไรที่ศักดิ์สิทธิ์"

"เบื้องหน้าเรานี้คือใคร?"

พระอาจารย์ตั๊กม้อตอบว่า "อาตมาไม่รู้"

แล้วพระโพธิธรรมก็ทูลลาจากไป

การพูดจาแบบห้วนและสั้นเป็นลักษณะเฉพาะตัวของพระโพธิธรรม แน่นอนพระจักรพรรดิทรงไม่พอพระทัยนัก แต่เมื่อสอบถามอำมาตย์และทรงทราบว่าพระโพธิธรรมเป็นผู้สืบทอดตำแหน่งพระสังฆปริณายกองค์ที่ 28 แห่งอินเดีย ก็ทรงเสียดายที่ไม่ได้เรียนรู้ธรรมจากพระรูปนี้

(อ่านตอนต่อสัปดาห์หน้า)

วันนี้ 9 สิงหาคม เมื่อ 60 ปีก่อน ถนนในเมืองสิงคโปร์เงียบเหงา เพราะผู้คนกลัวว่าจะเกิดเหตุร้าย หลังจากทางการได้รับจดหมายจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของสหพันธรัฐมาเลเซีย สั่งให้ตำรวจเปลี่ยนเจ้านาย ไปขึ้นตรงต่อรัฐบาลสิงคโปร์แทน และเตรียมรับเหตุร้าย

เวลาสิบโมงเช้า เสียงประกาศทางวิทยุกระจายเสียงก้องไปทั่วคาบสมุทรมาลายา ทำให้คนมาเลย์และสิงคโปร์สะดุ้งตกใจ

มันเป็นคำประกาศของนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย ตุนกู อับดุล ระห์มาน ข้อความว่า “สิงคโปร์จะยุติการเป็นรัฐหนึ่งของมาเลเซีย และจะเป็นประเทศเอกราชตลอดกาล เป็นอิสระจากมาเลเซีย และรัฐบาลมาเลเซียขอรับรองสถานะประเทศสิงคโปร์ และจะทำงานร่วมกันอย่างมีมิตรภาพ”

เป็นประกาศสามภาษา มาเลย์ อังกฤษ และจีนกลาง ออกอากาศซ้ำทุกครึ่งชั่วโมง และส่งข่าวไปให้สำนักข่าวทั่วโลก

แปลว่ามาเลเซียประกาศหย่าขาดกับสิงคโปร์

นี่เป็นข่าวที่ผู้นำรัฐสิงคโปร์ ลีกวนยูคาดไม่ถึง เขาแปลกใจว่าทำไม ตุนกู อับดุล ระห์มาน จึงรีบประกาศว่าประเทศแม่คือมาเลเซียประกาศตัดหางปล่อยวัดรัฐสิงคโปร์

มันเป็นเวลาสองปีหลังกำเนิดสหพันธรัฐมาเลเซีย ซึ่งรวมรัฐสิงคโปร์ด้วย มีความขัดแย้งกันหลายเรื่อง แต่ลีกวนยูไม่คาดว่าจะมีประกาศปุบปับอย่างนี้

ลีกวนยูเล่าว่า บางประเทศเกิดมาพร้อมเอกราช บางประเทศต้องต่อสู้เพื่อจะได้มา แต่สิงคโปร์ถูกโยนเอกราชมาให้

ธรรมเนียมปฏิบัติของคนมาเลย์คือผู้ชายสามารถหย่าภรรยาได้ โดยแค่เอ่ย “Talaq” (แปลตรงตัวว่าปลดปล่อย หมายถึง “ผมขอหย่าคุณ”) สามครั้ง ก็เท่ากับการหย่าเสร็จสิ้นโดยไม่จำเป็นต้องได้รับความยินยอมจากฝ่ายหญิง

มาเลเซียก็เอ่ย “Talaq” กับสิงคโปร์ในวันนั้น

ในปี 1965 สิงคโปร์ยังเป็นส่วนหนึ่งของมาเลเซีย แต่ความไม่ลงรอยระหว่างสองประเทศที่มีความขัดแย้งทางเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม ทำให้ไปต่อไม่ได้

รัฐสภามาเลเซียโหวตให้ขับสิงคโปร์ออกไป

สิงคโปร์ไม่เคยคิดจะแสวงหาเอกราช หรือแยกทางกับมาเลเซีย แต่ในเมื่อมันเป็นหมากตาบังคับ พวกเขาก็ต้องเดินหมากต่อไป

เวลาก่อนเที่ยง ลีกวนยูปรากฏตัวที่สถานีวิทยุและโทรทัศน์สิงคโปร์เพื่อแถลงข่าว ผู้สื่อข่าวคนหนึ่งถามเขาว่า “คุณพอบอกได้ไหมว่ามีเหตุการณ์อะไรบ้างที่ทำให้เกิดการประกาศเช้านี้?”

ลีกวนยูอธิบายความขัดแย้งทางเชื้อชาติระหว่างมาเลย์กับสิงคโปร์ที่ดำเนินมานาน กล่าวว่า “ตลอดชีวิตของผม ผมเชื่อเรื่องการรวมตัวกัน และความเป็นหนึ่งของสองเขต ประชาชนเชื่อมกันทางภูมิศาสตร์ เศรษฐกิจ และความสัมพันธ์ฉันพี่น้อง...”

พูดถึงตรงนี้เขาก็กลั้นก้อนสะอื้น บอกว่า “ผมขอหยุดสักครู่ได้ไหม?” ความรู้สึกท่วมท้นภายในทำให้เขาน้ำตาซึม และพูดต่อไม่ได้

มันไม่ใช่การถ่ายทอดสด สถานีจะแพร่ภาพตอนหกโมงเย็น ลีกวนยูขอให้ผู้อำนวยการสถานีวิทยุและโทรทัศน์สิงคโปร์ตัดท่อนที่เขาซับน้ำตาออก แต่ผู้อำนวยการบอกว่าไม่สมควรอย่างยิ่ง ประการหนึ่งเพราะผู้สื่อข่าวทั่วโลกจะรายงานข่าวนี้ การตัดภาพท่อนนี้ออกไม่ช่วยให้อะไรดีขึ้น อีกประการ มันแสดงถึงความจริงใจ

รายงานข่าวผู้นำสิงคโปร์ท่วมท้นด้วยความรู้สึกภายในแพร่ไปทั่วโลก หลายคนในมาเลเซียมีความเห็นว่า การร้องไห้ของผู้ชายส่อถึงความอ่อนแอ แต่ผู้ชมทางตะวันตก อังกฤษ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ดูเข้าใจดีกว่า

9 สิงหาคมจึงกลายเป็นวันชาติสิงคโปร์แบบถูกโยนมาให้

ไม่มีใครในโลกในวันนั้นเชื่อว่าประเทศใหม่นี้ไปรอด

แต่เกมพลิก สิงคโปร์กลายเป็นชาติที่รุ่งเรืองที่สุดชาติหนึ่งในเอเชีย พาสพอร์ตที่ดีที่สุดในโลก ปลอดคอร์รัปชั่น ปลอดยาเสพติด สิงคโปร์โมเดลกลายเป็นโครงสร้างที่เติ้งเสี้ยวผิงนำไปใช้เปลี่ยนจีนหน้ามือเป็นหลังมือ

เป็นไปได้อย่างไร?

คำตอบคือเพราะสิงคโปร์มีจุดเดียวที่แตกต่างจากรัฐอื่น

นั่นคือผู้นำที่ชาญฉลาด ไม่โกงกิน และทำงานเพื่อชาติจริงๆ

ก็ขอแสดงความยินดีต่อวันเกิดครบรอบ 60 ปีของประเทศสิงคโปร์ในวันนี้  วินทร์ เลียววาริณ
9 สิงหาคม 2025

อ่านที่มาและที่ไปของเรื่องนี้ได้อย่างละเอียดในเล่ม สร้างชาติจากศูนย์

นวนิยาย สี่ภพ มีองค์ประกอบเรื่องมากมาย เพื่อให้ผู้ที่ยังไม่ได้อ่าน อ่านได้ลื่นขึ้น ผมจะแนะนำบางองค์ประกอบในเรื่อง เพื่อปูพื้นให้คนอ่าน โดยไม่สปอยล์เรื่องแต่อย่างใด

เริ่มจากบทที่ 1 มีคำว่า คากาน

คากาน (可汗 Khagan) ก็คือตำแหน่งสูงสุดของข่าน เป็นข่านแห่งข่าน หรือจอมข่าน

มองโกลมีธรรมเนียมเลือกผู้นำโดยสภาเกอรูไต (忽里勒台 Kurultai) เป็นสภากรมการการเมืองและการทหารของมองโกล มาจากคำว่า ‘เกอ’ แปลว่ารวมกัน เกอรูไตจึงแปลว่าการรวมกัน ประชุมกัน

จอมข่านทั้งหลาย เช่น เจ็งกิส ข่าน โอโกได ข่าน ล้วนต้องผ่านการเลือกจากสภาเกอรูไต

จากบันทึกประวัติศาสตร์บันทึกพิธีการเลือกจอมข่านในก๊กกระโจมทอง (ซึ่งเป็นกลุ่มย่อยของมองโกล) ว่า เมื่อเลือกผู้นำคนใหม่ พวกเขาจะให้ผู้นำคนใหม่นั่งบนผ้าขาว ยกเขาขึ้นสามครั้งจากนั้นแบกผู้นำคนใหม่เดินรอบกระโจม แล้ววางเขาบนบัลลังก์ ยื่นดาบทองใส่ในมือของเขา และผู้นำคนใหม่จะกล่าวคำสาบาน

พิธีเลือกผู้นำคนใหม่รวมการกินเลี้ยงและการละเล่นด้วย เช่น มวยปล้ำ ยิงธนู

การเลือกจอมข่านเป็นพิธีสำคัญ ผู้นำเผ่าต่าง ๆ จะต้องมาร่วมพิธี ครั้งที่ เจ็งกิส ข่าน ตาย ผู้นำที่กำลังรบอยู่ในดินแดนต่าง ๆ ก็สั่งถอยทัพ กลับไปร่วมพิธี ไม่ว่าจะรบไกลถึงยุโรปหรือเปอร์เซีย ก็ต้องกลับไปร่วมพิธี

..........................

องค์ประกอบอีกหนึ่งที่ปรากฏบ่อยๆ ในเรื่องนี้คือ เคชิก

หน่วยเคชิก (怯薜 Kheshig) คือหน่วยรักษาความปลอดภัยของมองโกล มีอยู่จริงในประวัติศาสตร์

เคชิกทำหน้าที่ป้องกันอันตรายให้ เจ็งกิส ข่าน ต่อมาก็ขยายไปสู่บรรดาผู้นำ การลอบสังหารผู้นำเผ่าเกิดขึ้นเสมอ เพราะชาวมองโกลอาศัยอยู่ในกระโจม หอกดาบแทงทะลุได้

เคชิกไม่เข้ารบในสงคราม เป็นเพียงองครักษ์เท่านั้น แบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มองครักษ์กลางวันกับกลุ่มองครักษ์กลางคืน

เจ็งกิส ข่าน มีเคชิกถึงหมื่นคน ส่วนหลานชายของเขา กุบไล ข่าน มีเคชิกถึง ๑๒,๐๐๐ คน

..........................

องค์ประกอบที่สามคือ ฮัซซาซิน ปรากฏในภาคหลังๆ ของเรื่อง

ฮัซซาซิน (Hashshashin) เป็นนักฆ่า มีอยู่จริงในประวัติศาสตร์ Hashshashin เป็นที่มาของคำศัพท์อังกฤษ assassin แปลว่านักลอบสังหาร

ต้นคำเป็นภาษาอาหรับ Hashishi

ทฤษฎีหนึ่งว่า Hashish คือสารเสพติดอย่างหนึ่ง hashishi หมายถึงคนที่ใช้ยาเสพติดชนิดนี้ ทฤษฎีนี้บอกว่านักฆ่าสำนักนี้ใช้ยาเสพติดกล่อมประสาทตนเองก่อนฆ่าคน

อีกทฤษฎีคือ คำนี้มาจากคำอาหรับอียิปต์ hashasheen แปลว่าพวกตัวป่วน

บันทึกประวัติศาสตร์เกี่ยวกับคนกลุ่มนี้ไม่ชัดเจน แต่เชื่อว่ากลุ่มฮัซซาซินเป็นพวกอิสลามนิกายชีอะห์ ผู้ก่อตั้งคือ Hasan-i Sabbah ตั้งเครือข่ายกำลังต้านอำนาจรัฐ มีการลอบสังหารศัตรู

องค์ประกอบเหล่านี้จะปรากฏในเรื่อง

ข้อมูลที่เล่ามานี้ ไม่ได้ใส่ในหนังสือทั้งหมด เพราะมันไม่ใช่สารคดี แต่บอกให้คนอ่านรู้เป็นความรู้รอบตัว เพื่อที่เวลาอ่านจะเห็นภาพชัดขึ้น

วินทร์ เลียววาริณ
8-8-25