วันก่อนเล่าเรื่องยุทธการแห่งแม่น้ำสินธุ เจ็งกิส ข่าน พบ จาลาล อัล-ดิน ก็ขยายความต่ออีกนิด

หลังอาณาจักรควาเรซเมียนถูกมองโกลทำลายพินาศ จาลาล อัล-ดินพาไพร่พลไปทางตะวันออก แถวอินเดีย อัฟกานิสถาน

เจ็งกิส ข่าน ส่งแม่ทัพ ชิกิ คูตูคู (Shigi Qutuqu) นำทัพสามหมื่นคนไล่ล่า ขุดรากถอนโคน

เป็นที่มาของยุทธการปาร์วัน (The Battle of Parwan)

จาลาล อัล-ดินเป็นฝ่ายหนี และมีคนน้อยกว่า แต่วางแผนอย่างชาญฉลาด ใช้ประโยชน์ของภูมิประเทศที่เป็นช่องเขาแคบ หลอกมองโกลไปติดกับ แล้วใช้พลธนูสังหารฝ่ายมองโกลจนแตกพ่าย

เวลานั้นกองทัพมองโกลเกรียงไกรที่สุดในปฐพี ไม่เคยรู้จักคำว่าแพ้ ความพ่ายแพ้ของ ชิกิ คูตูคู ทำให้พวกมองโกลตกใจ คาดไม่ถึง

พวกมองโกลรบต่างจากชนชาติอื่นคือคือ ทำสงครามเพื่อชัยชนะ ไม่ใช่เพื่อเกียรติยศหรือสร้างภาพลักษณ์ ดังนั้นการถอยไม่ใช่เรื่องน่าอับอายแต่อย่างใด

แต่ความพ่ายแพ้ระดับนี้ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน

ในหลายชนชาติ หากแม่ทัพพ่ายศึกกลับมา มักถูกประหาร

เจ็งกิส ข่าน ไม่ได้สั่งประหารแม่ทัพผู้นี้

นโยบายของ เจ็งกิส ข่าน คือไม่ลงโทษลูกน้อง ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ เพราะรู้ว่าการศึกมีแพ้และชนะ ถ้าฆ่าลูกน้องที่แพ้ศึกกลับมา ก็ไม่เหลือคน เพราะมองโกลรบทั้งปีทั้งชาติ

ตำนานเล่าว่า เจ็งกิส ข่าน เรียกชิกิ คูตูคู มาคุยว่า วางแผนอย่างไร รู้ไหมว่าพลาดตรงไหน

นี่อาจจัดเป็น 'soft power' อย่างหนึ่ง!

หลังจากนั้นจอมข่านก็ยกทัพไปจัดการข้าศึกด้วยตัวเอง ที่ยุทธการแห่งแม่น้ำสินธุ

เจ็งกิส ข่าน เป็นจอมโหดก็จริง แต่ใช้คนเป็น เมื่อผิดพลาด ก็ศึกษาจุดที่พลาด แล้วแก้ไข ลูกน้องจึงจงรักภักดี รบถวายหัว

สำหรับแม่ทัพ ชิกิ คูตูคู ก็ทำงานรับใช้กองทัพต่อไปจนชรา ตายไปตอนอายุ 81

วินทร์ เลียววาริณ
17 สิงหาคม 2568

ภาพจากหนังเรื่อง Mongol (2007)

ไม่รู้ดวงชะตาของท่านรัฐมนตรีรักชาติเป็นอย่างไร มักผูกพันกับรถรา มอเตอร์ไซค์เสมอ

หลังจากรักษาอาการช้ำในที่ถูกชาวบ้านถีบเพราะเผลอเอ่ย "น้องรู้จักฮาร์เล่ย์มั้ย?" ท่านก็ไปเยือนชาวบ้านที่ชายแดน

ท่านรับรู้ความเดือดร้อนของชาวบ้านที่ถูกประเทศเพื่อนบ้านยิงปืนใหญ่บ้าง วางกับระเบิดบ้าง

ท่านรัฐมนตรีรักชาติถือคติว่า ที่ใดมีอันตรายให้ไปปรากฏตัวที่นั่น ยืนหยัดเคียงคู่ชาวบ้าน ตามนโยบาย "รักชาติเท่าฟ้า รักประชาเท่าจักรวาล" (และถ่ายรูปมาลงโซเชียลด้วย)

ท่านรัฐมนตรีรักชาติเห็นชาวบ้านขี่มอเตอร์ไซค์เก่าๆ ก็เข้าไปร่วมขี่ด้วย จะได้ถ่ายรูปโพสต์ลงโซเชียลให้โลกประจักษ์ว่าท่านเป็นคนติดดิน

บ่ายนั้นท่านขี่มอเตอร์ไซค์ไปกับชาวบ้านคนหนึ่งชื่อเอิง เสียงจักรยานยนต์ดังกระตุก ควันดำพุ่งโขมง รถสั่นเหมือนผีเข้า

รูปนี้ลงโซเชียลแล้ว รับรองคะแนนนิยมของท่านต้องพุ่งสูงแน่

ท่านรัฐมนตรีรักชาติขี่จักรยานยนต์เก่าไปกับเอิงจนค่ำ ฟ้าเริ่มมืด ก็ขี่กลับหมู่บ้าน

ซัดเดนลีรถจักรยานยนต์ที่ท่านขี่ก็ครางเบาๆ กระตุกสองสามที แล้วดับสนิท

เอิงที่ขี่จักรยานยนต์อีกคันบอกว่า "ผมจะไปตามคนในหมู่บ้านให้ขี่มอเตอร์ไซค์อีกคันมารับท่าน ท่านรอหน่อยนะครับ"

"ผมซ้อนท้ายคุณไปไม่ได้หรือ?"

"รถผมเก่ามาก รับน้ำหนักท่านไม่ได้ ตัวท่านหมือนช้างน้ำ"

เอิงเอ่ยแค่ประโยคแรก สองประโยคหลังเก็บไว้ในใจ

ว่าแล้วชาวบ้านชื่อเอิงก็ขี่จักรยานยนต์กลับไปตามคนมาช่วย ปล่อยให้ท่านรัฐมนตรีรักชาติยืนรอในแสงสุดท้ายของวัน

ผ่านไปสี่สิบนาที ก็ยังไม่มีมีใครมาช่วย

ท่านรัฐมนตรีรักชาติตัดสินใจลองสตาร์ทจักรยานยนต์ใหม่ ปรากฏว่าเครื่องติด ท่านก็ขี่มอเตอร์ไซค์กลับไปที่หมู่บ้าน ฟ้าตอนนี้มืดสนิท

ขี่ไปได้ระยะหนึ่ง ก็เห็นแสงไฟหน้าของมอเตอร์ไซค์สองคันมาแต่ไกล ท่านรู้ว่าเอิงพาเพื่อนอีกคนมาช่วยแล้ว

ท่านรัฐมนตรีขี่จักรยานยนต์ตรงไประหว่างมอเตอร์ไซค์สองคันนั้น พร้อมโบกมือทักทาย ปรากฏเสียงดังโครม ร่างท่านปลิวกระเด็นไปนอนบนพื้นถนน

ท่านเงยหน้าขึ้นมอง แลเห็นรถกระบะคันหนึ่งเบื้องหน้า ที่แท้ท่านขี่จักรยานยนต์ตรงไปชนรถยนต์คันนั้น ท่านเข้าใจผิดคิดว่าไฟหน้ารถกระบะสองดวงเป็นไฟรถมอเตอร์ไซค์

เอิงก้าวลงมาจากรถกระบะ ร้อง "ท่านเป็นไรหรือเปล่า?"

ท่านรัฐมนตรีรักชาติบอกเอิง "ช่วยถ่ายรูปให้หน่อย"

"ถ่ายทำไมครับ? จะดีหรือครับ? ถ่ายอะไรตอนนี้? หัวท่านฟาดพื้นถนนหรือเปล่า จึงพูดจาเพืี้ยนๆ"

"เปล่า สมองผมปกติ ผมจะเอารูปไปโพสต์ลงโซเชียลน่ะ"

วันรุ่งขึ้นท่านก็โพสต์รูปท่านนอนแอ้งแม้งกลางถนน จักรยานยนต์ล้มหน้ารถกระบะ ข้อความว่า "เมื่อคืนนี้ระหว่างเดินทางเอาข้าวของไปแจกจ่ายชาวบ้าน รถเราโดนปืนใหญ่ของศัตรู ผมบาดเจ็บ แต่ผมทนไหว เรื่องช่วยชาวบ้านต้องมาก่อน"

(ดัดแปลงจากเรื่องที่เคยได้ยินมา)

วินทร์ เลียววาริณ
16-8-25