• วินทร์ เลียววาริณ
    1 วันที่ผ่านมา

    เอเฮ โดเก็น หรือ โดเก็น เซนจิ (แปลว่า อาจารย์เซนโดเก็น) เกิดในตระกูลขุนนางเมื่อปี ค.ศ. 1200 บิดาทำงานในวัง ตายไปตอนเขาอายุเพียงสองขวบ แม่ตายอีกห้าปีถัดมา การเป็นเด็กกำพร้าแต่เล็กทำให้เขามองเห็นสัจธรรมของความไม่เที่ยงมาตั้งแต่เล็ก

    เมื่ออายุสิบสองเขาไปอยู่กับลุงผู้เปิดโลกธรรมให้เขา เขาตัดสินใจบวชสายนิกายเทียนไท่ที่ภูเขาฮิเอ สถานที่เดียวกับที่ เอไซ เซนจิ เคยไปศึกษา

    เขาขบคิดและตั้งคำถามว่า สัทธรรมปุณฑริกสูตร บอกว่า มนุษย์ล้วนเกิดมาพร้อมธรรมชาติแห่งพุทธะ การแสวงหาการรู้แจ้งโดยการฝึกจึงไม่ใช่ทางที่ถูก ถ้าเป็นเช่นนี้จริง ทำไมพระพุทธะในแต่ละยุคที่รู้แจ้งแล้วจึงต้องแสวงหาการรู้แจ้งและฝึกฝนทางวิญญาณเพื่อให้ไปถึงสภาวะนั้น? หากทุกคนมีธรรมชาติดังกล่าว ทำไมเป็นเรื่องยากเย็นเหลือเกินที่จะได้มา?

    ไม่มีใครตอบเขาได้ ดังนั้นเขาจึงดั้นด้นค้นหาคำตอบจากอาจารย์อื่น ๆ ในที่สุดเขาก็พบจากอาจารย์โคอินแห่งวัดอนโจ

    เจ้าอาวาสวัดอนโจกล่าวกับเขาว่า "หากเจ้าจะรู้คำตอบนี้จริง ๆ ก็มีแต่ต้องไปเรียนที่เมืองจีน นั่นคือต้นกำเนิดของเซน"

    "เช่นนั้นศิษย์ก็จะไปเมืองจีน"

    "เจ้ามิจำเป็นต้องเดินทางไปถึงเมืองจีน เนื่องจากมีอาจารย์ชาวญี่ปุ่นท่านหนึ่งเคยไปศึกษาเซนในเมืองจีนมาก่อน และมาตั้งวัดในญี่ปุ่นนี่เอง"

    "ท่านผู้นั้นคือใคร?"

    "เอไซ เซนจิ แห่งวัดเคนอิน"

    ดังนั้นเขาจึงเดินทางไปหา เอไซ เซนจิ ที่เกียวโต และพบว่าอาจารย์เอไซเป็นผู้นำเซนสายรินไซเข้ามาญี่ปุ่นก่อนเขาเกิดเพียงเก้าปี

    ในวัยเพียงสิบสี่ปี เขาเรียนกับอาจารย์เอไซอย่างขะมักเขม้น เอไซ เซนจิ บอกเขาว่า "การคิดถึงธรรมชาติของพุทธะก็เป็นความคิดปรุงแต่ง เพราะคำว่า 'ธรรมชาติแห่งพุทธะ' ก็คือการคิดแบบทวินิยม"

    ได้ยินแล้ว เขาก็เริ่มเข้าใจ แต่เขาก็รู้ว่ายังไม่สมบูรณ์

    โดเก็นเรียนกับ เอไซ เซนจิ ได้เพียงปีเดียว อาจารย์ก็มรณภาพ เขาศึกษาเซนต่อกับศิษย์ของ เอไซ เซนจิ คนหนึ่งนาม เมียวเซ็น นานอีกแปดปี เขาสนิทสนมกับอาจารย์คนใหม่ผู้นี้มาก

    ในวัยยี่สิบสาม เขากับอาจารย์เมียวเซ็นตัดสินใจเดินทางไปเมืองจีนพร้อมกันเพื่อศึกษาเซนเพิ่มเติม

    โดเก็นไปเรียนเซนที่วัดเซนจีนซึ่งเน้นการเรียนจากโกอาน เขาไม่แน่ใจนักว่านี่เป็นวิธีที่ถูกต้อง

    สองปีต่อมาโดเก็นไปเรียนเซนสายเส้าต้งที่ภูเขาเทียนต้งที่หนิงโป อาจารย์คนใหม่ของเขาคือเทียนถงหรูจิ้ง (1163-1228) วิธีการคิดของอาจารย์เทียนถงหรูจิ้งแตกต่างจากอาจารย์อื่น ๆ ที่เขาเคยพบ

    โดเก็นฝึกฝนทั้งกลางวันและกลางคืน ไม่ว่าอากาศจะร้อนหรือหนาว เขาบอกว่า "ถ้าศิษย์ไม่ฝึกขณะที่ร่างกายยังแข็งแรง จะมีร่างกายเอาไว้ทำไม?"

    อาจารย์เทียนถงหรูจิ้งสอนให้เขาปลดปล่อยกายและใจเป็นอิสระ อาจารย์มีวิธีการสอนต่างไปจากคนอื่น ด้วยประโยคที่ตราตรึงใจเขาไปนานชั่วชีวิตคือ "จงสลัดกายและใจออกไป"

    หลักของอาจารย์คือ "การศึกษาวิถีทางที่แท้ก็คือการศึกษาตัวเอง การศึกษาตัวเองก็คือการลืมตัวตนของตัวเอง การลืมตัวตนของตัวเองก็คือการรู้แจ้งจากทุกสิ่งในจักรวาล การรู้แจ้งจากทุกสิ่งในจักรวาลก็คือการสลัดกายและใจออกไปจากตัวเองและคนอื่น แม้แต่ร่องรอยของการรู้แจ้งก็ถูกปิดทิ้งไป แล้วชีวิตที่รู้แจ้งจะเดินต่อไปตลอดกาล"

    ส่วนที่ยากที่สุดของการรู้แจ้งคือการปล่อยวางความคิดปรุงแต่งและความคิดสำเร็จรูปทั้งหลาย

    การปลดปล่อยการและใจก็เช่นการวางผลไม้ในตะกร้าก้นรั่ว หรือการเทน้ำใส่ในถังที่มีรูรั่ว เมื่อรู็ตัวว่าก้นถังรั่ว ใส่เท่าไรก็ไม่มีทางเต็ม

    วันหนึ่งเขาได้ยินอาจารย์เทียนถงหรูจิ้งดุศิษย์คนหนึ่งที่เผลอหลับว่า "การฝึกซาเซนก็คือการละวางทั้งกายและจิต เจ้างีบแบบนี้จะบรรลุอะไรได้"

    บัดนั้นเขาก็เข้าใจทันทีว่า ซาเซนไม่ใช่แค่การนั่งนิ่ง ๆ แต่เป็นการเปิดเผยตัวตนของตน หมดซึ่งทวินิยม และด้วยประโยคนี้ โดเก็นก็บรรลุธรรม

    โดเก็นมองเห็นว่า ฟืนที่ก่อไฟมิได้กลายเป็นเถ้า ชีวิตก็มิได้กลายเป็นความตาย เช่นเดียวกับฤดูหนาวมิได้กลายเป็นฤดูใบไม้ผลิ ทั้งนี้เพราะทุก ๆ ชั่วขณะของเวลาเป็นช่วงยามของมันเอง

    และนี่คือที่มาของศิษย์โดดเด่นที่สุดของของ เอไซ เซนจิ คือ เอเฮ โดเก็น ผู้ไม่เดินตามเส้นทางของอาจารย์ และเป็นคนวางรากฐาน โซโต เซน ในญี่ปุ่น

    วินทร์ เลียววาริณ
    27-4-25

    ................................
    จาก มังกรเซน และ Mini Zen (เซนฉบับการ์ตูน)
    หนังสือหมดเมื่อไร จะไม่ตีพิมพ์ใหม่แล้ว

    มังกรเซน Shopee คลิก https://shope.ee/2VUCymbmSh?share_channel_code=6 

    สั่งจากเว็บ https://www.winbookclub.com/store/detail/213/%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%202%20%E0%B9%81%E0%B8%96%E0%B8%A1%202 

    Mini Zen Shopee https://shopee.co.th/วินทร์-เลียววาริณ-ชุด-Mini-Zen-และ-Mini-Tao-ราคาปก-430.-พิเศษ-350.-พร้อมลายเซ็นนักเขียน-i.90206829.26404344902?xptdk=8bd1c6c6-b9a2-4870-911f-395d10a6c4af 

    เว็บ https://www.winbookclub.com/store/detail/244/Mini%20Zen%20คู่%20Mini%20Tao 

    0
    • 0 แชร์
    • 19

บทความล่าสุด